Het idee is ontwapenend simpel. Quiet-members vertellen hun verhaal aan een kunstenaar en die maakt er dan een persoonlijk kunstwerk van. Fontys Hogeschool voor de Kunsten vond twintig van haar studenten bereid hun tijd energie, creativiteit en kunde te investeren in dit verbindende project. Zoals Loesje Kleeven, die het verhaal van Quiet-member Elize Jorritsma omzette in een bijzonder cadeau.
Elize (56) was een van de twintig gelukkigen die waren uitgeloot voor Van Verhalen tot Kunst. “Ik vond het meteen een heel mooi concept, ik heb zelf een theaterachtergrond, ik weet wat kunst met mensen kan doen.”
Loesje (24) was een van de eersten die zich als vrijwilliger aanmeldden om een kunstwerk voor een Quiet-member te maken. “Het sprak me meteen aan dat dit van mens tot mens is. Ik heb vroeger bij mensen gepoetst, daar zat ook een sociaal aspect aan, ik merkte toen al dat ik daar zelf ook gelukkig van word. Dit is natuurlijk helemaal dankbaar werk, zo gericht een persoonlijk kunstwerk maken.”
Voor het (gefilmde) gesprek tussen Elize en Loesje was een halfuur uitgetrokken, maar dat liep nogal uit. Het klikte meteen tussen verteller en luisteraar. Na ánderhalf uur gaf cameraman Koen van der Biezen de subtiele hint dat hij dacht ‘ruim genoeg materiaal’ te hebben.
Stappen zetten
Elize had dan ook heel wat te vertellen. Het verhaal van haar armoedeval. Na een dubbele longembolie was ze anderhalf jaar uit de running, en raakte ze in 2017 haar baan als maatschappelijk werker kwijt. Ook haar werkzaamheden als theatermaker kwamen daardoor in het gedrang, en daar kwamen de coronaklappen nog eens overheen. Alsof dat nog niet genoeg was, kwamen issues uit het verleden bovendrijven. Het bord van Elize raakte overvol, ze werd voor 100% afgekeurd.
Ze laat er zich niet door uit het veld slaan, integendeel. “Aan de ene kant is er de rouw om wat er niet meer is. Maar inactief zijn past niet bij wat ik ben, bij wat zich in mijn ziel afspeelt. Ik voel me nu niet nuttig. Ik wil verder kijken, juist naar wat ik nog wél kan. Daar werk ik hard aan. Ik zet stapjes, stappen.”
Inspirerende associatie
Uit wat Elize haar toevertrouwde kon Loesje meer dan voldoende inspiratie putten. Een specifieke associatie van Elize bij de geur en kleuren van een magnolia werd haar leidraad. Loesje: “Bij ons oude huis was er een megagrote magnoliaboom, dat kwam mooi samen. Vast geen toeval.”
Toch ging het bij de vertaling naar het uiteindelijke kunstwerk niet steeds van een leien dakje. “Ik had een idee in mijn hoofd, maar kwam niet verder met de uitvoering. Ik heb het bewust twee weken aan de kant gegooid en ben daarna met andere materialen gaan werken. Oogschaduw en pigmentpoeder bijvoorbeeld. Op een harslaag. Toen zat ik op het goede spoor.”
Ontroerd
Dan is de plechtige onthulling en aanbieding, op donderdag 20 mei. Net voordat Elize de zaal binnenkomt bekent Loesje: “Ik ben heel slecht in tevreden zijn met wat ik maak, maar nu valt dat mee. Ik heb het echt voor háár gemaakt. Maar het is toch spannend: wat zal zij ervan vinden?”
Die spanning blijft ook na Elizes entree nog even intact. Het is namelijk tien volle seconden stil. Maar dan doorbreekt ze haar sprakeloosheid: “Zo gaaf! Wát mooi!” Ze loopt naar Loesje toe, maar bedenkt zich net op tijd. “Ik mag je nu niet knuffelen, maar zou het graag doen. Ik ben echt ontroerd. Het is zacht en sprekend tegelijk.” En, over het magnolia-thema: “Stiekem hoopte ik dat je dát eruit zou halen. Ik had je er bijna nog over ge-appt, maar ik wilde je niet sturen. Mijn moeder vond die geur zo lekker.” Weer even stilte. “Wat móói!”
Twee dagen later geeft Elize nog eens aan hoezeer Loesje met haar werk in de roos heeft geschoten: “Ik merk… het geeft ontspanning, maar ik put er ook kracht uit. Heel erg bedankt, Loesje.”
Als één van de twintig kunstwerken al zo’n positief en verbindend effect heeft, dan moet het nogal raar lopen wil dit project geen vervolg krijgen.