Quiet Tilburg kan niet zonder mensen die de handen uit de mouwen steken. Letterlijk en figuurlijk. Vrijwilligers die hun talenten graag onbetaald inzetten voor het goede doel. In deze interviewserie laat Caroline Moerland (zelf ook vrijwilliger) steeds een van die kanjers aan het woord. Deze keer Pascal van Berkel, die zou willen dat niemand zich voor armoede schaamde.

Pascal (45) onderhoudt de tuin van het Quiet-gebouw en springt bij waar nodig. Zo heeft hij enkele jaren terug geholpen met de verbouwing van het huidige Quiet-pand. “Als ik op die manier kan helpen de kosten te drukken, dan doe ik dat graag.” Daarnaast is hij actief bij de vrijwillige klusdienst van ContourdeTwern, waar hij tuinen doet voor mensen die dat zelf niet (meer) kunnen. Ook bracht hij in 2020 samen met zijn kinderende krant rond ter gelegenheid van 5 jaar Quiet.

Pascal is gescheiden, en vader van een dochter van 13 en twee zoons van 11 en 10 jaar oud. Toen zijn vrouw indertijd zwanger was van de oudste, kozen ze voor een niet-traditioneel rollenpatroon: zij werd kostwinner en hij zorgde voor de kinderen. Dat lag het meest voor de hand, omdat Pascal na enkele jaren in de groenvoorziening al jong met rugklachten in de WAO was beland.

Radio-Robbie

Zijn dochter zat nog niet zo lang op de basisschool, toen het leven van het gezin volledig op z’n kop werd gezet. “Ik had ineens last van wazig zicht. Na een paar dagen ben ik toch maar naar de huisarts gegaan en die stuurde me meteen door naar het ziekenhuis.” Foute boel, dacht Pascal. Zijn vermoeden werd bevestigd toen hij te horen kreeg dat hij moest blijven. Pascal weigerde: “Ik wilde per se eerst naar huis om de jongens eten te geven.”

Het bleek een tumor op zijn rechteroog. Pascal kreeg een behandeling met Prednison en bestralingen. Hij herinnert zich dat de arts zijn vrouw en hem complimenten gaf over hoe ze de kinderen bij het ziekteproces betrokken. Hij weet ook de titel nog van het boekje dat ze met hen lazen:Radio-Robbie.

De bestraling sloeg aan, maar met het zicht in Pascals rechteroog kwam het nooit meer goed. Bovendien hield hij aan de radiotherapie een longbeschadiging over. “Daar loop ik nog steeds mee te sukkelen. Laatst had ik weer een zware longontsteking. Mensen blijven maar bellen voor de tuinen, maar ik heb geen fut.”

Bewindvoering

“Zo ben je heel actief en zo is alles in één keer weg”, verzucht Pascal. Zijn bewegingsvrijheid werd enorm beperkt doordat hij geen auto meer mocht rijden. Pascal knokte om zijn rijbewijs terug te krijgen, maar toen dat eenmaal was gelukt, durfde hij niet meer. Nu doet hij alles met de bus.Ook fietst hij. “Ik ben blij dat ik dat weer kan en durf, alleen stukken met veel verkeer mijd ik nog.”

Zijn oogtumor was niet de enige rampspoed voor het gezin. Zijn vrouw verloor haar baan, waardoor ze in de financiële problemen raakten. “Voor die tijd konden we onze kinderen alles geven, maar nu moesten we elke cent omdraaien.” Het einde van het liedje was dat ze allebei onderbewindvoering kwamen te staan. De financiële problemen hebben er mede toe geleid dat Pascal en zijn echtgenote uit elkaar zijn gegaan.

(Geen) schaamte

Al in zijn jonge jaren zag Pascal hoe ingrijpend schulden kunnen zijn. “Het is niet alleen moeilijk om je uitgavenpatroon aan te passen, maar ook moeilijk om openlijk toe te geven dat je het niet meer redt. Om nog maar te zwijgen van hulp vragen en die aanvaarden.”

Pascal weigert zich te schamen voor zijn financiële situatie en heeft geleerd wél hulp te accepteren. “Ik heb bijvoorbeeld een budgettraining gevolgd, want ik weet dat ik geen kei ben met financiën.” Hij heeft zich laatst ook opgegeven voor de cursus ‘Omgaan met armoede’ die Quiet aanbiedt. Pascal hoopt daar te leren hoe hij nog beter het gesprek met lotgenoten kan aangaan. Zoals met die dame die bij hem in de flat woont en geen geld heeft om haar hondje eten te geven.

Huurderscommissie

Bij Quiet vindt hij warmte en een luisterend oor. Hij wordt er gezien. En als hij meent dat dat onvoldoende het geval is, dan laat hij van zich horen.Daarnaast vindt hij er gelijkgestemden, mensen die iets voor een ander over hebben. Dat is belangrijk voor Pascal. “Zeker in deze tijd, in eenmaatschappij die zo verhard is.” Hij merkt dat veel mensen zich niet interesseren voor de armoede van een ander. Want ‘ze hebben het toch aan zichzelf te danken?’

Hij wil daar iets tegenoverstellen. Dat doet hij door klaar te staan voor zijn medemens, of dat nu bij Quiet is of als lid van de huurderscommissie van zijn flat. Bovendien doet de dankbaarheid die hij daarvoor terugkrijgt hem goed. “Dat is het mooiste wat er is.”